16 Soruda Anadolu Enerji Elbistan Santrali ÇED İncelemesi

Spread the love

 Arka Plan

Elbistan ovası mevcut iki KES (KES: Kömürlü Elektrik Santrali) ile uzun yılardır boğuşuyor. B santralinin yarattığı kirlilik ve A santralinde filtresinin bile yapılmamış olması ovanın en büyük problemi. Buna rağmen şimdi Anadolu Enerji’nin Elbsitan KES projesi yeniden gündemde, 4 Ocak 2018’de İDK toplantısı yapılacak.

Afşin Elbistan A ve B santrallerine rağmen, Diler KES ve Elbistan KES projeleri hazırlıklarını sürdürüyor. Geçmişte Elbsitan halkı Diler KES’e doğrudan karşı çıktı. İlk aşamada 6 bin imza toplayarak Elbistan’ın gündeminde olduğunu ortaya koydu. Aralık 2015’de ise Anadolu Enerji Elbistan KES ilk ÇED toplantısını yaptı. O toplantıya katılan yerel halk pek çok sorunun yanında projenin iklim değişikliğine katkısını konusunda da itirazda bulundu. Elbistan halkı ve 350Ankara’nın organizasyonu ile iklim değişikliği konusunda oluşturulan itirazlar bakanlığa iletildi. Bakanlık verdiği resmi cevapta “Çed’de İklim Değişikliği Ayrıntılı Yer Alacaktır” dedi. Bu son ÇED’de iklim kısmı Ek-13 olarak eklenmiş, ancak tamamen yanlış ve skandal bilgilerle donatılmıştır.

Elbistan halkının itirazına rağmen Anadolu Enerji Elbistan KES ÇED süreci devam ediyor. 4 Ocak 2018 tarihinde İDK toplantısı yapılacak. Öte yandan de çevre köylerinin tamamı, Elbistan halkının ise çoğu bu santralleri istemiyor. Nitekim Elbistan halkı Diler KES’in İDK toplantısını bizzat izledi.

Elbistan havzası kömür kaynakları düşük kalori değeri, yüksek kül oranı ve açık madencilik nedeniyle ciddi miktarda hafriyat ile çıkartılabilen bir rezerv. Zaten mevcut iki santral ise elektrik üretiminden çok iklimi değiştiriyor. 2014 sonuna kadar 405 milyon ton çıkartılan kömürün şimdiye kadar 200 milyon ton karbondioksiti atmosfere saldığını çalışmalar ortaya koyuyor. Kömürün kalitesizliği nedeniyle üretimde sıkıntılar yüzünden, 2 santralin toplam 8 ünitesinin çalışma süresi 2014’de 2422 saate düştü. Teorik olarak bunun 7-8 bin saat olduğu düşünüldüğünde, çalışamadığı ortadadır.

Afşin-Elbistan Kömür Santrali Raporu için tıklayınız.

Bu çerçevede Anadolu Enerji Elbistan KES projesi ÇED raporu incelenerek herkesi ilgilendirecek noktaları tespit ettik. En temel 16 soruya cevap veren bilgiler aşağıda verilmektedir.

Kömürün özelliği?

  1. Kömür hem yerli, hem ıslak hem de enerjisi çok düşük! Rapor kömürün üçte birinde su (%33,85) verirken, ısıl değeri olarak 950-1198.50 KCal/Kg olduğu söylüyor. Yani topraktan bir boy daha enerjik!. (sf:220)
  2. Enerjiden çok kükürt üretecek! Kükürt için Baca Gazı Desülfürizasyon (BGD) Ünitesi olacak. Ünite %90 verimle çalışırsa ve kükürtü tutsa bile yılda 30 bin ton civarı kükürtdioksit çevreye yayacak.
  3. Elektrik faturası yüzünden baca gazı filtresi çalışmazsa: Baca Gazı Desülfürizasyon Ünitesi elektrik tüketiyor. Ünite elektrik üretiminin yaklaşık %3’ünü harcıyor. Şirket üniteyi çalıştırmak yerine elektriği satmayı tercih ederse, her yıl 300 bin ton civarı kükürt dioksit çevreye yayılacak.

Elbistan Termik Santrali Kahramanmaraş Bölgesi‘nde ciddi bir kirletici kaynaktır. Santralin çevresindeki tarım arazilerinde yoğun şekilde şeker pancarı yetiştiriciliği yapılmakta, tesisten çıkan atıksular uygun şekilde arıtılmadan tarım arazilerinin sulanması amacıyla kullanılmaktadır. Santralden kaynaklanan emisyonlar sebebiyle bölgede hava kirliliğinin de var olduğu gözlenmiştir .

Kaynak : Tübitak MAM, Havza Korma Eylem Plan Raporları /Ceyhan Havzası

Kömür Nasıl Çıkartılacak?

  1. Basamaklama yapılarak hafriyat yapılacak: 2011’de Çöllolar kazası, Kasım ayında Siirt Bakır Madeninden kamuoyunun da duymuş olduğu basamaklar şeklinde kazılarak, şevler oluşturarak ortama 130 metrede kimi yerde 380 metreden daha derinde olan kömüre ulaşılacak. (Sf. 225)
  2. 1 Kamyon kömür için 4 kamyon toprak çıkartılacak. 50 kimi yerde 100 metreden fazla kazılıp kömür damarına ulaşılacak. Linyit çıkartıldıktan sonra 380 metreye bulan derinliklere inilecek.
  3. 3,5 milyon ton atık! Yanma sonucunda yılda en az 1 milyon 200 bin ton uçucu kül, 1 milyon 860 bin ton yatak külü oluşacak. Ancak, ÇED’de verilen kül oranları ile kül miktarı tutmuyor. Verdikleri rakamları çarpınca sonuç farklı çıkıyor!
  4. Küller Köyün Ortasına. O kadar kötü bir projeki kül sahası köyün resmen içine konmuş. Kül ve atık depolama sahası Küçük Yapalak köyüne 1 km’den de az, sadece 300 metre mesafede. Bu bile projenin halkın evinin dibine, tarlasının, bahçesinin, üstüne yapıldığını gösteriyor.

Bölge Susuzlaştırılacak!

  1. Santral kuraklığın etkilerini arttıracak! Tesis saatte 1412 metreküp suya ihtiyaç duyuyor. Yani yılda 12 milyon metreküp suya ihtiyaç var. Bu miktarda su bölgedeki su kaynaklarından karşılanacak. Aşırı bir kuraklıkta doğa ve halk suyunu termik santral ile paylaşmak zorunda kalacak.
  2. Bölge Kuruyacak! DSİ’nin Adatepe Barajı ile yapacağı sulama 317 bin dekar arazi suya kavuşacakken, santral bu suyun bu bölgeye gelecek kısmını engelleyerek kendisi kullanacaktır (ÇED Hidrojeolojik ETÜT RAPORU Şekil-5.1) . Yani hem bölgenin sulu tarıma geçmesini engelleyecek, hem de 49 bin dekarlık santral bu sulanabilecek alanın ortasına kurulacak ve kalan toprakları da zehirleyecektir. Böylece DSİ’nin bu yatırımı engellenecek!
  3. Yeraltı Suları Kirletilecek. ÇED raporunda depolama sahasının geçirgen olacağı belirtilmektedir. Bu nedenle geçirimsiz olması için çalışma yapılacağı belirtilmiştir. Ancak, bu durum bile yer altı su rezervlerininin ağır metallerle kirleneceğinin işaretidir. Bu durumda yörede insanların yeraltı suyunu sebzesine, hayvanların ve insanına içirmesi imkansız hale gelecektir.

Hava Kirliliği

  1. Afşin-Elbistan Termik Santrallerinin mevcut kirliliği yok sayılmış. 2795 MW’lık A ve B santralinin etkileri modellemede yok saymış. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ulusal Hava İzleme İstasyonlarından alınan bilgilere ve Kahramanmaraş İl Çevre Raporuna göre Elbistan İstasyonu 2016 yılında  138 gün boyunca PM10 miktarı ulusal sınır olan 70 µg/m³’den fazla iken, 2016 yılı ortalamsı 91,5 µg/m³ iken, yapılan ölçümlerde yaklaşık 33,16 µg/m³ bulmuş. Çok açık ki hem yılın en az kirli dönemini seçmişler ve halkın yaşamını temsil etmeyen noktalarda ölçüm yapmışlar. ÇED Tablo V.2.8.4
’de 30-35 gibi bir veri vermesi hem konuyla alakasız, hem gerçekleri karşılamayan bir veridir. Yani Bu veri bile ÇED’in Elbistan ile alakası olmadığını göstermektedir.

İklim Değişikliği

  1. Enerji Üretmekten Çok İklimi Değiştirecek! Kömür yakarak 100 birim enerji elde edecek, bunun 49’ini elektriğe çevirecek. Ardından tesis içinde bir miktarını kullanacak. Tesis içi tüketim sonrası teorik olarak 43’ünü şebekeye elektrik olarak verecek. Yani 100 birim enerji üretecek ve o ölçüde iklimi değiştirecek, şebekeye ise sadece 43’ü gidecek.
  2. ÇED’de İklim Değişikliğini yer almış; Karbondioksiti 27 km’de söndürmüş! Doğru okudunuz. Raporun Ek-13’de 27 km’de karbondioksiti sönümlemiş. Yani sıfırlamış. Bu yeni ÇED’e göre 30 km’de bir termik santral yapılabilir. Atık Isı Modellemesi bunu söylüyor. Yani Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin Ve Denetim Genel Müdürlüğü’nün 48331039-220.01 sayılı cevabı ile dalga geçmiş. Ek-13 Tablo-3’de verilen ve santralin ürettiği 8,6 milyon ton karbondioksiti bu kadar dar bir alanda “sönümlendirmiş”, mevcut ve diğer proje ile oluşan 3700 MW kapasiteyi dikkate almamış.
  3. Tek başına küresel ısınmaya 0,000096 °C katkı sağlıyor, ama iklimi değiştirmiyor. Yani, 96×10-6, bir başka deyişle 1°C’nin onbinde biri kadar arttırıyor. Akla tek başına bile bu kadar katkı sağlandığı söylenen bir projenin nasıl iklimi değiştirmeyeceği geliyor. O zaman herkes tek tek böyle bir hesap yaparak kömür santrali kursun. Peki onları toplayınca ne olacak? Buna rağmen ilgili rapor Ek-13’de açık bir şekilde şöyle diyor “Elde edilen sayısal değerlerden bahsi geçen projelerin yerel veya bölgesel iklim üzerinde önemli ve anlamlı etkisinin olması beklenmemektedir.“
  4. İklim zaten değişecek! Raporda DOSAB, Diler ve bir dizi ÇED raporunda da kullanılan “2100’de atmosferde 1650 ppm karbondioksti olacak” grafiği tekrar kullanılmış. Hem de bugün 400 ppm’i geçtiğini ifade ettiği, dünyanın 450 ppm’e yaklaştıkça iklim değişikliğinin geri dönülmez noktaya ulaştığını kabul etmesine, buna karşılık 160’dan fazla  ülkenin Paris Anlaşması’nı taraf olmasına rağmen.

Yerel Isı Adası

  1. Mevcut santraller ovayı zaten 6°C ısıttı, Anadolu KES daha da ısıtacak! 2014’de sunulan “Afşin-Elbistan Termik Santrali Çevresinde Yer Yüzey Sıcaklıklarının Değişimi” başlıklı bir çalışma yapıldı. Bu çalışma 1984’de A, 2006’da B santralinin devreye alınması ile Elbistan ovasında ise Yeryüzü sıcaklık değerleri, 1984‘ten 2010 yılına kadar geçen zamanda ortalama 6oC‘lik bir artış gösterdiğini ortaya koydu. ÇED’de ortaya konan 0,000096 oC ısınma gerçekte olanın çok daha altında bir değer.

 

Özetle

Kafanız karışmasın diye milyon ile başlayan rakamları bir kenara bırakalım, sadece bir kamyon ölçü ile projeyi özetleyelim: Projede 20 kamyon hafriyat yapıp bundan 5 kamyon kömür elde edilecek. Bir kamyonu kül olarak bölgeye serilecek, 1 kamyonu ise uçucu kül olarak çevreye dağılacak. Filtreler çalıştırılırsa bu miktar düşecek. Ama aynı zamanda 10-12 tanker su ise bölgenin su kaynaklarından çekilerek soğutmada ve işletmede kullanılacak. 6 kamyondan fazla karbondioksit oluşurken zaten 6 C ısınmış ovayı daha da ısıtacak. Rapora göre çok az ama gerçeklere göre çok daha fazla ısınacak.

 

Bunlar da hoşunuza gidebilir...

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir