Aktivistler için İklim Dostu Belediyeciliğe Giriş!
İklim dostu belediyecilik, yani petrolü, kömürü değil, iklimi seçen belediye hakkında çok temel cevapları burada bucaksınız!
 |
| Bogota, bir taraftan kent yollarının çoğunu toplu taşıma ve bisklete ayırken, iklim planları da yapıyor. |
Kentlerimiz İklim Dostu Olabilir mi?
Çok temel bir soru. Cevabımız tam olarak : Evet, hatta olmak zorunda. Zorunda çünkü iklimi değiştiren sera gazlarının büyük bir kısmı kent kaynaklı. Zorunda çünkü iklim felaketlerinin kaynağı kırdan çok kentler. Zorunda çünkü iklim felaketleri kentleri de vuracak.
İklim Dostu bir Belediye nasıl olur?
Çok güzel olur. Belediyenin iklim hedefi koyması, yani sera gazı salımlarını belediye hizmetleri ölçeğinde ve kent ölçeğinde hesaplayarak ne kadar azaltacağına karar vermesi ile başlar. Bu azaltımı gerçekleştirmek için de azaltım projeleri yapar. Yani ulaşımda daha az fosil yakıt nasıl kullanırım , binalar bu kadar doğalgaz kullanmasın gibi sorulara cevap vererek olur.
Örnek var mı ki Türkiye’de de olsun?
Bu soru hep gelir demi aklımıza. Cevabımı basit: çok örnek var. Bugün dünyada yüzlerce kent iklim dostu kent olmak için planlar başlatmakla kalmadı, eylem geçmiş durumda. İşte size 2 tane büyük örnek:
- – Nisan 2009 itibariyle 500 AB belediye başkanı 2020’de %20 sera gazı azaltım hedefini ilerletmeye karar verdiler.
- – 2008 sonu itibariyle ABD Belediyeleri İklim Koruma Anlaşmasına 50 Eyaletten 930 belediye katıldı
Belediyeler ne kadar karbon dostu olabilir ki?
Bu tamamen alınan hedefe ve hedefin iddiasına bağlı. Mesela, Kopanhag Belediyesi 2025’de karbon nötür, yani kentin karbon yutaklarının yutabileceği ölçüde karbon salan bir kent olma hedefini hayata geçiriyor bile.
 |
| Stokholm 2015’e kadar %17 , Vancouver 2020’ye kadar %33 sera gazı azaltımı hedeflerken, yaya ulaşımı, toplu taşıma ve biziklet yollarının harika olduğu Kopenhag 2025’de karbon-nötr olmayı hedefliyor! (Kaynak: UNFCCC) |
Sera Gazı salımların azaltmak tek yol mu?
Kentlerin fosil yaktı kullanımı azaltmak tek değil, ilk yol. Belediyeler artık iklim değşikliğinin geldiği noktada da önlemler almak zorunda. Yani sera gazlarını azaltmak yanında, uyumu da geliştirmeli.
 |
|
Diyarbakır’da eğitim için kullanılan iklim dostu bu örnek ev, ısınmak için dışardan kömür ya da
doğalgaz kullanmıyor, soğutmak için klima kullanmıyor…Sizin göremediğiniz ısı pompası
yoluyla toprak altındaki ısıyla yaz-kış çalışıyor,.ısıtıyor… soğutuyor! Bu ev kendi elektriğini
kendi üretiyor, elektrik faturası ödemiyor! Önündeki serası ile hem sebzesini yetiştiriyor
hem kışın sıcaklığını yazın serinliğini koruyor! (www.gunesevi.org)
|
İklim dostu projeler ne acaba, ne işe yarar?
İklim dostu projeler, aslında kent ulaşımının araçlardan değil, toplu taşıma, yaya öncelikli ulaşım ve bisikleti maksimum kullanan projelerden tutunda, kentlerdeki konutların sıfır enerjili olmasına kadar bir dizi projeyi kapsar. Yani sonuçta kentteki pek çok işi, daha az karbon salarak yapar. Sonuçta kentlerdeki karbon salımı düşererek iklim değişikliğini yavaşlatır.
 |
| Bu bisiklet yolu iklim dostu ve yaya dostu olabilir mi? |
Her proje iklim dostu olabilir mi? Mesela her bisiklet yolu iklim dostu mudur?
Kent ulaşımında bütünsel bir çözüm üretmeyen ve fosil yakıt azaltımı yapmayan projeler iklim dostu olamaz. Mesela bir parkın etrafına bisiklet yolu yapmak, sadece rekrasyon amaçlıdır. Yada bisiklet yolu yapıyorum diye kaldırımı bisiklet yolu ile işgal etmek, “bisiklet yolu yaptım” demek içindir. İklim için bir proje değildir? İklim için bisiklet yolu, toplu taşımadan, kent ulaşımının yaya dostu yapılmasından ve bunları toplamında bir karbon salım azaltımı hedefinden bağımsız olamaz.
Türkiye’de iklim dostu belediyecilik ne durumda?
Ne yazık ki pek olduğu söylenemez. Çünkü ne politikacıların gündeminde, ne de politikalara yansımız durumda. Bazı küçük örnekler var ama mevcut uygulamaların genişliği iklim değişikliğinin ciddiyetinden çok uzak. Olması gerekene en yakın örnek ise Kadıköy Belediyesi.
Kadıköy Belediyesi, hem iklim değişikliği konusunda önce eğitimler düzenledi ve ardından da belediye ölçeğinde sera gazını hesapladı. Kadıköy Belediyesine ait 77 binanın doğalgaz ve elektrik tüketimleri, 36 parka ait elektrik tüketimi, 173 aracın yakıt tüketim miktarı ve diğer kullanılan malzeme miktarları tespit edilerek, atmosfere salınan karbondioksit salımlarının 2010 yılında 12 bin 817 ton eşdeğerinde olduğu hesaplandı. Şimdi belediye kendine ait bir azaltım hedefini gündeme almışken, diğer yandan da kent ölçeğinde hesaplama yolunu arıyor.
 |
| Sola’çek kampanyasını destek afişi. Basında çıkan haberi okumak için tıklayınız! |
Diğer bir örnek ise Gaziantep Belediyesi. Belediye 2011 sonu itibariyle sürece başlamasnıa yardımcı olacak ön eylem planı hazırladı. Her ne kadar plan çerçevesinde bir sera gazı hesaplaması yapılmamış olsada, her ne kadar kadar hesaplama olmadığı için bir azaltım hedefi konulmasa da, belediye ön planla bir hazırlık yapmış oldu.
İklim dostu belediye başkanları mümkün mü?
2009 seçimlerinde, Gökçek Gitçek Sola’çek kampanyası yerel seçimlere böyle bir gündemi sokmayı başarmış, adaylardan Murat Karayalçın’ın “karbonsuz bir belediye için çalışma” sözünü almıştı. Aradan çok zaman geçti ve iklim değişikliği daha da tehlikeli hale geldi. Bugün eğer bir iklim gündemi yaratabilirsek, daha fazlasını başarabiliriz.
