Diler ÇED İtirazımıza İnci Gibi Cevap!

Spread the love

Elbistan KES projesinin Çevresel Etki Değerlendirmesi-ÇED’i yapmış olduğumu itirazlar ile geçen günlerde  durdurulmuştu. Geriye kalan tek proje olan Diler KES projesinin  nihai haline getirilen ÇED’ine itiraz için 2 hafta önce çağrı yapmış, bu çağrı neticesinde 4 Şubat 2018 tarihine kadar itirazlarımızı iletmiştik. BİMER  üstünden verilen bu çağrılara cevap geldi. Neredeyse 1 haftada! 13 Şubat 2018 tarihinde Enerji Yatırımları Şube Müdürlüğü itirazlarımıza cevap verdi.

Aynı Bimer itirazına Çed ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü’nden 16 Şubat 2018 tarihinde de işlemlerin sürdüğüne dair bir cevap geldi. Her ne kadar içerik açısından bürokratik  süreci anlatsada, 10 gün gibi bir sürede cevap vermesi çok önemli.

Her ne kadar ÇED şubesi şimdiye kadar alışık olduğumuz cevapları versede, Enerji Yatırımları Şube Müdürlüğü verdiği cevap itirazlarımızın ne kadar haklı olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

1-.Verilen cevapta “ Ancak, B Santralının faaliyeti, A Santralının çevre yatırımlarının yapılması şartına bağlanmıştır.” denilmektedir. Yani  Afşin Elbistan- B santralinin A santralinin şartlarını sağlamadan  çalıştığını bir kez daha ortaya konuyor.

2- Ayrıca “Afşin Elbistan A Santrali ise ilk ÇED Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği 1993 tarihinden önce işletmeye alındığından, santral hakkında Bakanlığımız tarafından verilmiş olan herhangi bir ÇED kararı bulunmamaktadır.” denilerek ÇED şartlarda sahip olmadan yıllardır çalıştırıldığı açıkça denilmiş.

3- “Ancak, 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 8. Maddesi kapsamında, kamu uhdesindeki, özelleştirilmiş veya özelleştirilecek olan termik santraller için çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması için söz konusu tesis işletmecilerine 31.12.2019 tarihine kadar süre tanınmıştır.” denilmektedir. Anayasa Mahkemesi’nin bu maddeyi daha önce iptal etmiş olmasına rağmen, bu maddeyi bahane edilerek çalıştırıldığı itiraf edilmiş.

AYM’nin 2014/93 sayılı kararında ilgili kısım:

Anayasa’nın 5. ve 56. maddelerinde belirtilen ödevlerin somut tedbirlerle nasıl yerine getirileceği kanun koyucunun takdirinde ise de söz konusu ödevler yerine getirilirken elektrik üretim faaliyetlerinde çevre mevzuatında belirtilen koşulların yerine getirilmesi için tanınan sürenin ölçülü olması ve sürdürülebilir çevre ilkesiyle uyumlu olması gerekmektedir. Bu nedenlerle, dava konusu kuralla EÜAŞ’a bağlı santraller ile özelleştirilen santrallerin 2018 yılının sonuna kadar çevre mevzuatı hükümlerine tâbi olmaktan çıkarılması ve bu durumun üç yıl daha uzatılabilmesi ihtimali karşısında tanınan süre ölçülü olmayıp, sürdürülebilir çevre ilkesiyle uyumlu değildir.

            Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2., 5. ve 56. maddelerine aykırıdır. İptali gerekir.

Kuralın Anayasa’nın 11. maddesiyle ilgisi görülmemiştir.”

4- “Afşin A santrali yürürlükteki çevre mevzuatına uyum sağlanabilmesi adına rehabilitasyon sürecine alınmış olup, Mart 2017 itibarı ile tesis “off” durumuna getirilmiş ve elektrik üretimine ara vermiştir” deniliyor. Yeni çevre mevzuatına uygun olmayan bir santral ortada var ve yıllarca çalıştı. Neden şimdi durdurdular? Aslında halkın tepkisinin rolü bir anlamda itiraf ediliyor. Hem de  1 yıldır santrali çalışmadığı böylece ilk defa kamuoyuna resmi olarak itiraf ediliyor.Bir taraftan çevre kanununa aykırı santralin çalıştırıldığını ortaya koyarken, diğer yandan halkın tepkisi sayesinde bu santralin durdurduğunu da ortaya koyuyor.

5- “İDK toplantılarında en çok üzerinde durulan, en ehemmiyet verilen konu termik santralden kaynaklanacak baca gazı emisyonlarının insan ve çevre sağlığına yaratabileceği etkilerdir.” deniliyor. Yani  itirazlarımızın temel noktası İDK gündeminde de kabul edilmiş, itiraf edilmiş. İlettiğimiz itirazların ne kadar yerinde olduğu, haklılığı ise görülmekte.

 

Çok açık ki 2015’de Elbistan’da başlayan mücadele çalışan bir santralin çalışmasının durmasında (Afşin Elibstan A KES) ve bir projenin ÇED’inin askıya alınmasında (Anadolu Elbistan KES) ciddi rol oynadı. İtirazlarıma 2 adresten cevap gelmesi çok değerli. Diler KES’in Nihai ÇED’ine yaptığımız bu itiraz ile ortaya çıkan ifadeler aslında bu santralin bile yapılmasının akla, hukuka, insan sağlığına, doğaya yada iklime uyan bir yanı olmadığıdır.

Diler Kömürlü Elektrik Santraline hep beraber itiraz ettik, Bakanlık’tan inci gibi cevap geldi. Şimdi bu cevapların gereğininin yerine getirilmesini, ÇED’in iptalini istiyoruz!

BİMER başvurusuna gelen cevap;

T.C. Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER)’ ne yapmış olduğunuz başvurunuz 13.02.2018 tarihinde ENERJİ YATIRIMLARI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ tarafından cevaplanmıştır:

İlgi: 01.02.2018 tarihli BİMER başvurunuz.

İlgide kayıtlı BİMER başvurunuzda; Kahramanmaraş İli sınırları içerisinde mevcutta Afşin Elbistan A ve B termik santrallerinin bulunduğu ve bu santrallerin bölgede telafisi mümkün olmayan zararlar verdiği, mevcut santrallere yakın köylerde tarım ve hayvancılığın yapılamaz hale geldiği, mevcut santrallerin yaratığı telafisi imkânsız zararlar ortada iken bu santrallere ek olarak aynı bölgede Diler Elbistan Termik Santrali projesinin yapılmak istenildiği ve yapılması planlanan santralin birinci sınıf tarım arazisi ve mera alanlarına yapılmasının planlandığı, santralin kurulması ile birlikte bölgede tarım ve hayvancılığın tamamen yapılamayacak hale geleceği, sulanabilir 34 bin dönüm arazi sulama projesinden çıkartılarak mevcut kuyular kapatılarak bölgenin kömür için kurutulup santralde kullanılması planlanan soğutma suyu için 5 milyon m3’den fazla suyun kullanılacağı ve bu su kullanımının Akbayır bölgesinde ciddi bir kuraklığa ve susuzluğa neden olacağı, proje kapsamında patlatma yapılacağı ve 2 günde bir 5 bin kilo patlayıcı kullanılacağı, mevcut santraller ile birlikte kurulması planlanan santralin birlikte çalışması durumunda Elbistan ovasındaki sıcaklıkta artış meydana geleceği ve santrallerin iklim değişikliğine neden olacağı yönündeki şikâyetleriniz belirtilmiştir.
Kahramanmaraş İli, Afşin İlçesi sınırları içerisinde, EÜAŞ Genel Müdürlüğü tarafından işletilmekte olan Afşin Elbistan B Termik Santrali hakkında Bakanlığımız (Mülga Çevre Bakanlığı) tarafından 19.10.1999 tarihinde ÇED Olumlu kararı verilmiş olup, söz konusu santralde Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisi bulunmaktadır. Santral çevre mevzuatına uygun şekilde çalıştırılmaktadır. Ancak, B Santralının faaliyeti, A Santralının çevre yatırımlarının yapılması şartına bağlanmıştır. Afşin Elbistan A Santrali ise ilk ÇED Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği 1993 tarihinden önce işletmeye alındığından, santral hakkında Bakanlığımız tarafından verilmiş olan herhangi bir ÇED kararı bulunmamaktadır. Diğer taraftan B santrali için hazırlanmış olan bir ÇED raporu bulunmakta olup, santral yürürlükteki çevre mevzuatına uygun şekilde çalıştırılmaktadır.
Bilindiği üzere kömür yakıtlı termik santrallerin, baca gazı emisyonları açısından Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü (SKHKK) Yönetmeliği Ek-5 A.1’de yer alan hüküm ve esaslara uyacak şekilde faaliyet göstermeleri, oluşan emisyonların Bakanlığımızca takibinin yapılabilmesi için sürekli ölçüm ve izleme sistemine bağlanarak Bakanlığımız sistemine veri aktarımını gerçekleştirmeleri gerekmektedir.
Ancak, 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanununun Geçici 8. Maddesi kapsamında, kamu uhdesindeki, özelleştirilmiş veya özelleştirilecek olan termik santraller için çevre mevzuatına uyuma yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması için söz konusu tesis işletmecilerine 31.12.2019 tarihine kadar süre tanınmıştır. Afşin Elbistan A Santrali de bu kanun kapsamına girmektedir. Dolayısıyla, Afşin A santrali yürürlükteki çevre mevzuatına uyum sağlanabilmesi adına rehabilitasyon sürecine alınmış olup, Mart 2017 itibarı ile tesis “off” durumuna getirilmiş ve elektrik üretimine ara vermiştir.
Diğer taraftan, Kahramanmaraş İli, Elbistan İlçesi sınırları içerisinde Diler Elektrik Üretim A.Ş. tarafından kurulması planlanan “Diler Elbistan Termik Santrali Entegre Projesi (404,5 MWm/400 MWe/1.052,6 MWt)” hakkında 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği hükümleri gereğince, 04.01.2013 tarihinde Bakanlığımıza yapılan ÇED başvurusuna müteakip, projenin konusu, türü ve proje için belirlenen yerin özellikleri de dikkate alarak, planlanan termik santralin çevreye olabilecek etkilerini tespit etmek (bacadan çıkacak gazlar, olası asit yağmurları, kül depolama sahalarının etkileri vb) ve alınacak önlemleri belirlemek amacıyla, ilgili kamu kurum/kuruluş temsilcileri ve Bakanlığımız yetkililerinden bir inceleme değerlendirme komisyonu oluşturulmuş olup, Kahramanmaraş Valiliği İl Halk Sağlığı Müdürlüğü ile İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün de yer aldığı bahse konu komisyon tarafından; bölgenin mevcut çevresel özelliklerinin yanı sıra ekonomik ve sosyal özelliklerini de (çevre ve insan sağlığı, bölgedeki tarım ve hayvancılık faaliyetleri, mevcut ve planlanan geçim kaynakları ve projenin bunlara etkileri vb. hususlar) dikkate alarak, ÇED süreci içerisinde ayrıntılı inceleme yapmaktadır.
BİMER başvurusunda, mevcut çevrenin bozulacağı, tarım ve hayvancılığın yok olacağı, bölgenin susuz kalacağı, iklimin değişeceği, böylece sosyal ve ekonomik yaşamın olumsuz etkileneceği öne sürülerek konunun önemine dikkat çekilmek istenen hususlar, inceleme değerlendirme komisyonunun da aynı endişe ve hassasiyetle yaklaştığı, her kurumun kendi mevzuatı, çalışma ve uzmanlık alanı çerçevesinde detaylı inceleme ve değerlendirmeye tabi tuttuğu konular arasında yer almaktadır. İDK toplantılarında en çok üzerinde durulan, en ehemmiyet verilen konu termik santralden kaynaklanacak baca gazı emisyonlarının insan ve çevre sağlığına yaratabileceği etkilerdir.
BİMER başvurunuzda dile getirdiğiniz şikayetler İnceleme Değerlendirme Komisyon üyeleri tarafından gündeme alınmış olup projenin ÇED süreci ile ilgili Bakanlığımız ve Kahramanmaraş Valiliğinin (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) web sitesinden bilgilendirme yapılmaya devam edileceğinden İDK toplantısında nihai edilen raporun askı sürecinde de halkın görüşü dikkate alınacaktır.
Santralin olası çevresel etkileri, ÇED sürecinde ayrıntılı olarak değerlendirilmekte olup, projenin ÇED süreci ile ilgili olarak Bakanlığımız ve Kahramanmaraş Valiliği (Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) web sayfasında bilgilendirme yapılmaya devam edilecektir.
Bilgilerinizi rica ederim.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir