Poşet Paralı Olmuyor, Doğa ve Topluma Ödetiliyor!

Mecliste yani bir torba kanun var. Adı Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda (8 tane daha) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi. Bu torba kanun kamuoyuda poşet paralı olacak diye duyuruldu. Ama o duyuru kendi başına bir dizi çelişkiyi içeriyor.

1- Öncelikle poşetler zaten 1 Ocak 2019 itibariyle paralı oluyordu. Yönetmeliği vardı ve torba kanunla ülke yönetildiği için kimse, hatta bakanlık bile bunu bilmiyor.  2017’de çıkan  Ambalaj Atıkları Kontrol  yönetmeliği zaten yazmış!

” n) Plastik torbalar, 1/1/2019 tarihinden itibaren mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere satış noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücretsiz temin edilemez, ücretsiz teminine imkan verecek herhangi bir promosyona veya kampanyaya dahil edilemez. Çok hafif plastik torbalar, bu uygulamadan muaftır.“

Yönetmeliği  bilmeyen siyasetçiler için Resmi Gazete linki burada var.

2-#DirenMatematik:  Komisyon görüşmesinde Bakanlık yetkilisi 45 milyar poşet kullanıldığını, kişi başına 450 poşet kullanıldığını söyledi. Burada iki sorun var. Birincisi 45 milyarı 450 poşete  bölerseniz 100 milyon çıkar. Yani nüfusumuz 100 milyon! İkincisi poşeti her yaşta insan mı kullanılıyor da böyle bir hesap yapılıyor. Üçüncüsü ise hiçbir bilgi üretmeyen bakanlık böylesi bir mevzuat adımı için veriyi bu kadar yuvarlak mı buldu?

3- Hep gelir hep gelir! Tabiki bakanlığın derdi atık meselesi değil. 45 milyar poşet rakamını doğru kabul etsek bile 15 kuruş’dan tam 6,75 milyar TL halktan para toplanması demek.  Hadi kimse poşet kullanmadı ve bu durumuda sadece yüzde ona düştük. Bu bile 675 milyon TL demek!  Yani bakanlığa fazladan 675 milyon TL halkın cebinden gidecek? Peki bu para geri dönüşüme mi gidecek? Hayır. Çünkü buna dair bir madde yok !

4- Doğaya plastik atmaya devam! Türkiye 2016 yılında 3 milyon tona yakın plastik ambalaj atığı üretti. Bunun sadece 500 bin ton kadarını geri dönüştürdü. Bakanlık yılda 45 milyar poşet kullanıldığını iddia ediyor. Ortalama 20 gram poşet ağırlığı aldığımızda ortaya 900 bin ton naylon poşet çıkıyor. Bu durumda 1,6 milyon ton plastik ambalaj ne olacak? Türkiye poşetten azalttığı plastik ambalajı öbür taraftan arttırmaya devam ederse ne olacak?

5- Tüketici ödesin, doğa ödesin.Poşet paralı oluyor diyerek 9 kanunu değiştiren bir torba kanun teklif ettiler. Diğer maddeler de benzer hatalarla dolu. Çok açık ki bu öneri ile tüketici poşete para verecek, devlet parayı cebe indirececek, 1,6 milyon ton plastik atık direkt doğaya gidecek. Ama daha kötüsü, paralı olan poşetler günün sonunda yine doğaya dönecek. Yani bu öneri tüketici ödesin, doğa ödesin demek oluyor.

Çok açık ki resmen bakıldığında plastik atıkların bir kısmı paralı oluyor ama parası bakanlığa, artan plastikler doğaya gidiyor. Aslında poşet paralı olmuyor, daha çok doğaya ve topluma ödetiliyor.

Torba kanunlar iklim ve doğa düşmanıdır. Bunu üretim reformu paketinde gördük. Şimdi poşet paralı olmuyor, sadece eskisini cilalayıp ortaya tüketici ve doğa ödesin diyorlar. Bu kadar saçma bir mevzuat olabilir mi? Ortada bir analiz, rapor, veri olmadan ülkenin atık politikası mı düzenlenir? Böyle olunca yasama çalışması bu kadar kötü skandallar barındırıyor.

Bizim çözümümüz basit, geri dönülmeyen herşey yasaklansın, geri dönüşemeyen malzeme üretenler üretmesin, ger dönüştürebilenler üretsin. Unutmayın, plastik doğada yok olmaz, sadece mikro plastiğe dönüşür.

Kaynakça:

• Komisyondan çıkan tasarının raporuna biz ulaştık. Siz de ulaşmak isterseniz burada var.
• Bakanlık bilmez ama bu konuda raporu var. Biz ulaştık, burada.
• Asıl yürüyen politika burada yazılı, Önder Algedik’in yazısı için buraya tıklayın.