Rödovans Soma Demek, İklim Değişikliği Demek!
13 Mayıs 2014’de Soma faciası ile rödovans sözleşmesini öğrendik. Rödovans yoluyla kömür üretiminin hızla madenin çıkartılması ve ekonomiye kazandırılması olarak geliştirildi. Yani ucuz işçilik, düşük iş güvenliği ve sağlığı üstüne kurulu bir sistem.
Türkiye kömür üretimi dışında elektrik üretiminde de rödovans modeli kullanıyor. Hem de iklimi değiştirme pahasına. Soma faciasının 2. yılında Önder Algedik tarafından hazırlanan “Rödovans Modeliyle Elektrik Üretimi; Rödovans Modeliyle İklim Değişikliği” raporu Türkiye’nin bir taraftan iklim değişikliğini durdurma iddiasında olan Paris Anlaşması’nı imzalarken, diğer taraftan da ülke içinde iklimi değiştirme politikalarını ortaya koyuyor.
Rödovans, madenin çıkartılması için bir şirkete kiraya verilmesi anlamına geliyor. Yani devlete ait bir rezerv sözleşme ile şirkete veriliyor, çıkarılan kömür ya da üretilen elektrikten devlet kira bedeli veriliyor. Ama kömürü ya da elektriği devlet satın alıyor. Kirayı alanda, kömürü ya da elektriği de satın alanda devlet. Tek amaç toprakta kalması gereken kömürün çıkartılması ve hızla “ekonomiye kazandırılması” oluyor.
Rapor bu konuda bizi ilgilendirecek neler sunuyor?
- Türkiye 2004 yılında BM İkim Değişikliği Sözleşmesine, 2009 yılında da Kyoto Protokolü’ne taraf oldu. 22 Nisan’da da Paris Anlaşması’nı imzaladı. Peki bu dönemde ne yaptı?
- 2005 yılında kömür arama çalışmalarına başladı. Sonuç ise 7,2 milyar ton yeni kömür rezervi! Sadece bu rezervin yakılması Etiyopya gibi bir ülkenin 50 yıllık seragazı salımına eşit! (Etiyopya için buraya tıklayınız)
- Rödovans sözleşmesi ile hem kömür üretimini arttırdı, hem de kömürün daha çok yakılması için bu modeli elektrik üretiminde geliştirdi. Ortaya 887 milyon ton kömür rezervi üstüne kurulu 3 bin MW güce sahip 9 kömürlü termik santrali sözleşmesi çıktı. Bunların bir kısmı çalışmakta, bir kısmı ise lisans süreci ile uğraşmakta. Bu santraller üstüne kuruldukları rezervi yakması demek atmosfere 780 milyon ton karbondioksitin, bir başka deyişle Etiyopya’nın atmosfere saldığı 5 yıllık toplam emisyonun bu santraller tarafından salınması demek.
Büyütmek için buraya tıklayınız!
Rödovans Modeliyle Elektrik Üretimi; Rödovans Modeliyle İklim Değişikliği raporuna buradan ulaşabilirsiniz.
