Ampul Tuzağı

Ampul Tuzağı: Kasıtlı Eskitmenin Anlatılmayan Öyküsü / The Light Bulb Conspiracy: The Untold Story of Planned Obsolescence
Yönetmen: Cosima Dannoritzer, Yıl: 2010, Süre: 75′
Dil: İngilizce, Türkçe altyazı
Film Anasayfa: filmsforaction.org

Bir zamanlar, ürünler evlâdiyelik yapılırdı. Neden sonra, 1920’lerin başında bir grup iş adamının zihninde bir şimşek çaktı: “Eskimeyen bir ürün, ticarî bir trajedidir” (1928). Böylece kasıtlı eskime dediğimiz fikir doğmuş oldu. Kısa bir süre sonra, bilhassa akkor ampulün yaşam süresini kısaltmak üzere dünya ölçeğindeki ilk kartel kuruldu. Yeniliğin ve parlak fikirlerin sembolü olan ampul, böylece planlanmış eskime’nin ilk kurbanı oldu.

1950’li yıllarda tüketici toplumun doğmasıyla bu kavram bambaşka bir anlam kazandı. Tasarımcı Brooks Stevens bunu şöyle açıklıyor: “Kasıtlı Eskime, bir şeyin biraz daha yenisine, biraz daha iyisine, gerek duyulduğundan biraz daha sahip olma arzusudur…” Büyüme odaklı toplumun yıldızı parlamaya başladı, herkes istediği her şeye sahip oldu, çöpler dağ oldu (tercihen Üçüncü Dünya’daki yasadışı uzak çöplüklerde); ta ki tüketiciler isyan edinceye kadar.

“Ampul Tuzağı” tüketim toplumunun ve kasıtlı eskitmenin olumsuz yönlerini açığa çıkartan bir belgesel.